Szlakami 18. Pułku Ułanów Pomorskich
„..Bo serce ułana
Gdy położysz je na dłoń
Na pierwszym miejscu panna,
Przed nią, tylko … koń”
REGULAMIN
Regionalnej Odznaki Krajoznawczej PTTK
„Szlakami 18. Pułku Ułanów Pomorskich”
- Zarząd Oddziału PTTK im. ks. ppłk. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu, w celu upamiętnienia wielce zasłużonego dla historii Polski 18. Pułku Ułanów Pomorskich, miejsc jego walk i działań w obronie Niepodległości Ojczyzny, oraz w celu przypomnienia młodszym pokoleniom ceny słowa Wolność, ponadto chcąc ocalić od zapomnienia ślady miłej sercu każdego Polaka kawalerii, ustanawia:
Regionalną Odznakę Krajoznawczą PTTK – „ SZLAKAMI 18. PUŁKU UŁANÓW POMORSKICH” - Odznakę zdobywać można na terenach związanych z historią Pułku w czasach pokoju i wojen zarówno na terenie Polski, jak i poza jej obecnymi granicami.
- Odznakę może zdobywać każdy turysta po ukończeniu 7 roku życia podczas wycieczek indywidualnych lub zbiorowych.
- Okres zdobywania odznaki jest nielimitowany.
- Odznakę można zdobywać równolegle wraz z innymi odznakami turystycznymi
i krajoznawczymi, pod warunkiem prowadzenia odrębnej dokumentacji (kroniki), od-dzielnej dla każdego ze zdobywających. - Odznaka jest jednostopniowa.
- Odznaka może być – uchwałą Zarządu Oddziału PTTK im. ks. ppłk. dr. Władysława Łęgi – przyznana także jako odznaka honorowa za znaczące zasługi i osiągnięcia
w popularyzacji wiedzy o kawalerii polskiej. - Dla uzyskania odznaki wymagane jest zwiedzenie 10 miejsc (obiektów) lub miejscowości, w tym 3 obowiązkowych.
- Punktowane są jedynie obiekty znajdujące się w kanonie, stanowiącym załącznik do regulaminu i jego integralną część.
- Wpis obiektu do dokumentacji winien zawierać co najmniej następujące dane:
• datę zwiedzenia obiektu (miejsca, miejscowości),
• nazwę obiektu,
• nazwę zwiedzanej miejscowości.
Dokumentacja powinna zawierać również następujące dane personalne zdobywającego: imię i nazwisko, adres i datę urodzenia. - Zwiedzanie poszczególnych obiektów winno być udokumentowane poprzez pieczątkę z obiektu lub najbliższej instytucji (parafia, poczta, sołtys, sklep, posterunek policji itp.) wraz z datą lub pieczątkę i podpis przodownika turystyki kwalifikowanej, przewodnika turystycznego, instruktora PTTK obecnego na wycieczce. Honorowane oraz zalecane jest także osobiste wykonanie fotografii krajoznawczej i wklejenie jej do kroniki wraz z krótkim opisem.
- Forma prowadzenia dokumentacji (kronika, skoroszyt, książeczka, arkusik) jest dowolna. Nie dopuszcza się jednak prowadzenia kroniki w formacie cyfrowym, na nośnikach komputerowych (CD–Rom, DVD–Rom, PEN–drive itp.).
Nośnik cyfrowy z fotografiami obiektów może stanowić jedynie uzupełnienie wymaganej dokumentacji. Nie dopuszczalne jest umieszczanie w kronice jako formy potwierdzenia pieczątek kserowanych lub wycinanych i wklejanych.
- Dokumentację potwierdzającą spełnienie wymogów do zdobycia odznaki należy przedstawić do weryfikacji Referatowi Weryfikacyjnemu przy Komisji Krajoznawczej Oddziału PTTK im. ks. ppłk. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu, wraz z zestawieniem zwiedzonych obiektów.
W każdej dokumentacji musi znaleźć się przynajmniej jedna z żurawiejek 18. Pułku Ułanów Pomorskich. - W przypadku weryfikacji korespondencyjnej konieczne jest załączenie koperty
i znaczków zwrotnych. - Dowodem zdobycia odznaki jest pieczęć weryfikacyjna w dokumentacji zdobywcy odznaki.
- Weryfikacja odznaki jest bezpłatna. Przyznaną odznakę można nabywać odpłatnie w siedzibie Oddziału PTTK im. ks. ppłk. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu ul. Hallera 32.
Interpretacja niniejszego regulaminu należy wyłącznie do Referatu Weryfikacyjnego przy Komisji Krajoznawczej Oddziału PTTK im. ks. ppłk. dr. Władysława Łęgi
w Grudziądzu.
Pomysłodawcą wprowadzenia odznaki, twórcą jej regulaminu jest kol. Henryk M. Pasik. Autorami wizerunku odznaki są kol. kol. Henryk M. Pasik i Tomasz Simiński - Stanny.
Regulamin wprowadzono w życie Uchwałą Zarządu Oddziału PTTK im. ks. ppłk. dr. Władysława Łęgi nr 18/VII/2009 (133) z dnia 29 lipca 2009 roku.
Regulamin wchodzi w życie w dniu 1 września 2009 roku.
KANON
I. Miejscowości i obiekty obowiązkowe:
1.Krojanty koło Chojnic – pomnik oraz kamień pamiątkowy na polu szarży w dniu 1 września 1939 roku;
2.Grudziądz – Cytadela – miejsce stacjonowania Pułku w latach 1923–1939 (zwiedzenie przynajmniej z zewnątrz);
3.Nowa Cerkiew koło Chojnic – Sala Tradycji 18. Pułku Ułanów Pomorskich (w Szkole Podstawowej) lub Grudziądz – Sala Tradycji Jazdy Polskiej (w Pałacu Opatek przy ul. Klasztornej).
II. Miejscowości i obiekty pozostałe:
a.Poznań – miejsce utworzenia Pułku w 1919 roku w ramach Wojsk Wielkopolskich
b.Odzyskanie Pomorza – rok 1920:
-Gniewkowo,
-Inowrocław,
-Toruń;
c. Front północno-wschodni (litewski) – rok 1920:
-Miory,
-Nowe Kruki,
-Wianuża,
-Denisowo;
d. Bitwa nad Niemnem – rok 1920:
-Nowy Dwór,
-Wiśniówka,
-Krzesła,
-Klepacze,
-Skrobów,
-Tołkaczew,
-Szack;
e.Kampania Wrześniowa - rok 1939 (18. p.uł. w składzie Pomorskiej Brygady Kawalerii należącej do Armii Pomorze)
-Chojnice – cmentarz przy ul. Kościerskiej; pomnik na mogile ułanów poległych pod Krojantami;
-Doręgowice;
-Angowice;
-Lichnowo;
-Pawłowo;
-Racławki;
-Sternowo;
-Jakubowo;
-Lotyń;
-Rytel;
-Kwieki – dekoracja sztandaru Pułku w dniu 2.09.1939 roku srebrnym krzyżem Virtuti Militari przez gen. bryg. Stanisława Grzmota – Skotnickiego dowódcę Grupy Operacyjnej „Czersk”;
-Legbąd;
-Gacno;
-Zielonka;
-Drzycim – mogiła 112 ułanów Armii Pomorze na przykościelnym cmentarzu;
-Gródek;
-Jeżewo – mogiła ułanów Armii Pomorze na przykościelnym cmentarzu;
-Grupa – mogiła kawaleryjska na cmentarzu wojennym, miejsce ostatniej walki 3 i 4 szwadronu 18. p.uł. w zbiorczej grupie płk. Mikołaja Alikowa (oddziały 16. p.uł., 2. p.szwol., 3/11 dak , 9DP i inne);
-Wysoka (wieś);
-Błądzim;
-Bukowiec – mogiła kawaleryjska na cmentarzu, miejsce ostatniej walki 1 i 2 szwadronu 18. p.uł. u boku 16. p.uł.;
-Brzumin koło Góry Kalwarii – walka szwadronu kolarzy, plutonu ckm i działonu ppanc 18. p.uł.; obrona przeprawy mostowej na Wiśle;
-Izabelin (Puszcza Kampinoska) – walki szwadronu marszowego 18. p.uł.w składzie Zbiorczego Pułku Pomorskiej Brygady Kawalerii przebijającego się do Warszawy;
-Bydgoszcz – kwatera wojenna na cmentarzu komunalnym przy ul. Kcyńskiej; miejsce ostatniego spoczynku poległych pod Grupą i Bukowcem po ich przeniesieniu w roku 1958;
-Tułowice (gmina Brochów) – kamień upamiętniający śmierć w bitwie nad Bzurą dowódcy (do VIII 1939) Pomorskiej Brygady Kawalerii gen. bryg. Stanisława Grzmota – Skotnickiego;
Warszawa - cmentarz Powązkowski – grób gen. bryg. Stanisława Grzmota – Skotnickiego (kwatera 29, rząd 6, grób 30);
f. Grudziądz – stolica kawaleryjska II Rzeczpospolitej:
-kolegiata pw. św. Mikołaja – tablica pamiątkowa w kruchcie kościelnej;
-dawne koszary Centrum Wyszkolenia Kawalerii przy ul. Warszawskiej oraz przy ul. Chełmińskiej – tablica pamiątkowa;
-pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego na pl. Niepodległości – tablice poświęcone 18 Pułkowi Ułanów Pomorskich i Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu;
-ratusz – dawny refektarz – tablica pamiątkowa ufundowana przez oficerów kawalerii;
-błonia nadwiślańskie w pobliżu Bramy Wodnej: tablica poświęcona „Koniom Wiernym Towarzyszom”, ufundowana przez Weteranów Września, uczestników Zjazdów Kawalerzystów II Rzeczpospolitej;
-pomnik „Ułan i dziewczyna” przy skrzyżowaniu ulic Spichrzowej i Ratuszowej
LITERATURA:
1. Błaszczyk Włodzimierz -18 Pułk Ułanów - Pruszków 1996
2. Grabowski Stanisław - 18 Pułk Ułanów Pomorskich. Na straży Pomorza 1919 - 1939 - Warszawa 1995
3. Krasucki Stanisław - Pomorska Brygada Kawalerii - Pruszków 1994
4. Krzyś Jerzy - 18 Pułk Ułanów Pomorskich. Pierwszy dzień wojny - Grudziądz 1994
5. Kukawski Lesław - Oddziały kawalerii II Rzeczypospolitej - Grajewo 2004
6. Smaczny Henryk - Księga kawalerii polskiej - Warszawa 1989
7. Szczepański Klemens - Krojanty - Chojnice 1989
8. Urząd Miejski Grudziądz - Grudziądz stolicą kawalerii - Grudziądz 2000