XXXIII RAJD PIESZY „PAMIĘCI GENERAŁA PRUSZYŃSKIEGO” - 17.01.2015 r.

XXXIII RAJD PIESZY „PAMIĘCI GENERAŁA PRUSZYŃSKIEGO”

Tekst i zdjęcia: Jacek Treichel

Wraz z początkiem roku, bo już 17 stycznia 2015 r., Wojskowe Koło PTTK OSeSeK zorganizowało drugi w obecnym cyklu Grudziądzkiego Pucharu Komisji Turystyki Pieszej, a pierwszy w tym roku rajd pieszy.
Rajd został przeprowadzony po trasie, która posiadała liczne walory krajobrazowe. Rozpoczynała się w Grupie, dokąd wędrowcy dotarli koleją.

Grupa jest miejscem szczególnym w historii wojskowości. Przez wszystkie lata swojego istnienia nierozerwalnie związana jest z funkcjonowaniem w tym rejonie wojska.
Pod koniec XIX w. władze niemieckie uznały teren wokół Grupy za atrakcyjny z militarnego punktu widzenia i podjęły decyzję, o zorganizowaniu w Grupie letniego poligonu wojsk niemieckich, który stanowiłby idealne zaplecze poligonowe. W 1894 r. z Grudziądza do Grupy skierowano II dywizjon 15 pułku artylerii pieszej, który został umieszczony na strzelnicy w Grupie. W dniu 21 września 1896 r. strzelnicę w Grupie przekształcono w poligon. Pod względem dowodzenia poligon ten posiadał wspólną komendanturę z Grudziądzem.   
Tak początki historii militarnej tego regionu, w swojej książce opisali Roman i Wojciech Kozłowscy.

Obecnie nazwa ta kojarzona może być, z mającym tu swą siedzibę Centrum Szkolenia Logistyki im. Kazimierza I Odnowiciela.
Kolejne etapy marszu wiodły przez Gajewo-Zabudowania i Górną Grupę. W Górnej Grupie mają swoją lokalizację werbiści - Zgromadzenie Słowa Bożego - misyjne zgromadzenie założone w 1875 roku przez św. Arnolda Janssena w Holandii. Jednym z podstawowych zadań Zgromadzenia w Polsce jest formacja i kształcenie przyszłych misjonarzy. Obiekt, w pobliżu którego wędrowaliśmy ma wielorakie przeznaczenie. Jest m.in. miejscem odpoczynku dla emerytowanych, byłych misjonarzy. Mieści się tu siedziba wydawnictwa Verbinum i znana z jakości produkcji, posiadająca ponad 80-cio letnią historię drukarnia księży werbistów. Ponadto funkcjonuje tu Muzeum Misyjno-Etnograficzne, które zawdzięcza swoje istnienie działalności misyjnej Zgromadzenia Misjonarzy Werbistów. Eksponaty są darem polskich misjonarzy pracujących w różnych krajach świata. Obecnie posiada w swej ofercie trzy wystawy kulturowo-etnograficzne, a mianowicie Afrykę, Amerykę Południową oraz Indonezję.

Górna Grupa to także pamięć o tragicznych wydarzeniach pożaru w szpitalu psychiatrycznym. Pożar miał miejsce w nocy z 31 października na 1 listopada 1980. W budynku przebywało od 300 do 400 pacjentów (oficjalnie 319). Bezpośrednią przyczyną pożaru, który wybuchł tuż po godzinie 23, była nieszczelność przewodu kominowego. W wyniku rażących zaniedbań w zakresie ochrony przeciwpożarowej, w pożarze zginęło 55 pacjentów szpitala psychiatrycznego, a 26 zostało ciężko poparzonych.

Kolejny punkt na trasie rajdu to Michale. Miejscowość położona jest w bezpośredniej bliskości Wisły, na terenach zalewowych. Dlatego też historia miejscowości związana jest z osadnictwem olenderskim, a dokładnie mennonitami. Przed 1565 rokiem w Michalu osiedlili się mennonici. Mieli oni za zadanie zagospodarować obszary w dolinie Wisły, która często była zalewana przez rzekę. Osiedlali się oni na tych ziemiach na prawie holenderskim. Oznacza to, że mogli oni czerpać zyski z tytułu dzierżawy, ale bez prawa do własności ziemi i bez możliwości nabycia jej przez zasiedzenie. We wsi zachowały się drewniane chałupy w typie budownictwa holenderskiego z połowy i końca XIX w. oraz relikty cmentarza ewangelickiego.

Ostatnim elementem krajoznawczym, z którym mieli styczność uczestnicy wyprawy, był most na Wiśle im. Bronisława Malinowskiego. Jest to najdłuższy w Polsce most kolejowo-drogowy. Zbudowany z 11 przęseł liczy 1098,16 m, a początki jego historii sięgają roku 1879 (projektant Franciszek Szelągowski). Związane jest też z nim nieszczęśliwe wydarzenie. 27 września 1981 r. w pobliżu 7 przęsła (od strony miasta) w tragicznym wypadku zginął olimpijczyk - Bronisław Malinowski. Dziś most nosi naszego wybitnego olimpijczyka i sportowca, co upamiętnia tablica (mało widoczna od strony Dragacza po lewej stronie na przęśle), a w miejscu wypadku umieszczono na barierce oddzielającej pas drogowy od kolejowego symboliczny krzyż. Nadanie imienia zostało dokonane przez Radę Miasta Grudziądza w dniu 18 września 1996 roku, w 15 rocznicę śmierci Bronisława Malinowskiego.   

Rajd zakończył się w spokojnym miejscu, tuż za mostem, w pobliżu do niedawna istniejących wartowni (blockhauzów). Uczestnikami rajdu było ponad 230 turystów, w tym, co miłe, liczna grupa żołnierzy CSLog. W sumie uczestnicy przeszli blisko 13 kilometrów. Rajd jak zwykle zakończył się ciepłym posiłkiem – znakomitą grochówką z kotła.

Na jednym z postojów odbył się konkurs okolicznościowy. Z kronikarskiego obowiązku należy odnotować, że Szkoła Podstawowa nr 15, Gimnazjum nr 1, Zespół Szkół Budowlanych i Plastycznych to zwycięzcy konkursu poświęconego gen. Stanisławowi Pruszyńskiemu i wydarzeniom, związanym z powrotem Grudziądza do Macierzy.
Lasy, pola, wały nadwiślańskie i fantastyczny widok na Grudziądz z lewego brzegu Wisły warte są wysiłku i porannego wstawania. Najważniejszy jest jednak kontakt z przyjaciółmi i wspólne spędzanie czasu oraz ruch na świeżym powietrzu. Pomimo niezbyt sprzyjającej, trochę deszczowej pogody rajd był w opinii uczestników niezwykle udany.

Dodatkowe informacje