Rodzinnie - „Śladami Mennonitów” - 13-14 listopada 2015 r.
Korzystając z kilku dni dłuższego wolnego, postanowiliśmy odbyć wyprawę w rejon Elbląga i Żuław Elbląskich. W dniach 13-14 listopada br. zwiedzaliśmy ten teren zdobywając punkty do odznak krajoznawczych m.in. do „Śladami Mennonitów w Polsce” (OK Mennonitów) oraz „Miłośnik Ziemi Elbląskiej”.
Naszą wyprawę rozpoczęliśmy sprzed klubu 16. Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Króla Kazimierza Jagiellończyka. Mieliśmy tu okazję zwiedzić salę tradycji tej zasłużonej dla Wojska Polskiego formacji, która dla przypomnienia, swoje korzenie wywodzi od sformowanej 30 lipca 1919 r. - 16. Pomorskiej Dywizji Piechoty, której dowództwo dyslokowane było w garnizonie Grudziądz. Opiekun sali opowiedział nam jej historię i zapoznał z dniem dzisiejszym Dywizji. Jacek miał okazję odbyć podróż sentymentalną, oglądając w jednej z gablot sztandar swojej byłej jednostki, a mianowicie 14. Brygady Zmechanizowanej im. Bohaterów Westerplatte. Po chwili wspomnień wyruszyliśmy na trasę. Przewodnikiem naszej dwuosobowej grupy był kolega Mirosław Ostrowski – przewodnik terenowy po województwie warmińsko-mazurskim, pilot wycieczek, instruktor przewodnictwa, instruktor krajoznawstwa. A nade wszystko kopalnia wiedzy oraz niezwykle sympatyczny człowiek.
Pierwszym obiektem na naszej trasie był dawny Kościół Mennonicki (1590-1900 r.) w Elblągu – ul. Garbary 12. Wg kanonu OK Mennonitów jest to obecnie budynek mieszkalny. W rzeczywistości, w mieszczącej się w tej samej kamienicy Autorskiej Pracowni Rzeźby, znany elbląski rzeźbiarz Waldemar Cichoń otworzył stałą wystawę swoich prac.
Po wyjeździe poza miasto odwiedziliśmy Raczki Elbląskie – najniżej położony punkt w Polsce (-1,8 m. p.p.m.). Miłym akcentem było przygotowanie dla nas przez Oddział PTTK w Elblągu okolicznościowych certyfikatów potwierdzający pobyt w tym miejscu.
Następnymi obiektami na naszej trasie były:
- Tropy Elbląskie – zespół chałup i zagród, historyczny układ wsi: ulicówka wodna, cmentarz mennonicki;
- Jezioro – most drogowy (zwodzony), kościół pw. Wniebowzięcia NMP – umiejscowiony jest to pomnik poległych w I wojnie światowej mieszkańców okolicznych wsi, ruiny dawnego kościoła mennonickiego;
- Markusy – cmentarz mennonicki , domy i zabudowania gospodarcze, cmentarz;
- Krzewsk (nr 24) – obora z podcieniem;
- Kępniewo – zespół chałup i zagród, dom podcieniowy;
- Zwierzno - kościół pw. Św. Michała Archanioła; szkoła podstawowa – na bazie domu podcieniowego;
- Stalewo – dom podcieniowy. Przy okazji pobytu w ty miejscu dowiedzieliśmy się, że w Nowym Dworze Gdańskim żyje jeszcze ostatni na tym terenie mennonita;
- Szaleniec – cmentarz mennonicki – bardzo ładnie utrzymany (nie wiadomo dlaczego nie znalazł się w kanonie OK Mennonitów?);
- Rozgart – dom podcieniowy, zabytkowy kościół filialny pw. św. św. Apostołów Piotra i Pawła - b. kościół mennonicki wraz z cmentarzem;
- Różany (Stacja Pomp) – parowa przepompownia – obiekt w kanonie OK Mennonitów. Pompa parowa z 1911 roku, służąca kiedyś do odwadniania terenów, perła dawnej techniki mennonickiej - jedyne takie urządzenie na Żuławach;
- Fiszewo – kościół św. Jana Ewangelisty, mogiła 8 poległych w dniu 23 stycznia 1832 r. żołnierzy powstania listopadowego;
- Wikrowo - cmentarz mennonicki.
Wikrowo było ostatnim obiektem na naszej trasie tego dnia. Zmęczeni, ale zadowoleni powróciliśmy do miejsca wypoczynku. Obiekty naszej wyprawy położone były na trasie Pętli Elbląskiej, a dystans, który pokonaliśmy tego dnia wyniósł nieco ponad 94 km.
Trasa wyprawy po Pętli Elbląskiej
Kolejny dzień to wizyta w elbląskim Muzeum Archeologiczno-Historycznym gdzie zwiedziliśmy m.in. wystawę „Chata żuławska” .
Ostatnim obiektem podczas wizyty w Elblągu był Kościół Polskokatolicki pw. Dobrego Pasterza (ul. Warszawska 9). Dzięki uprzejmości panów prowadzących naprawy dachu mieliśmy okazję zobaczyć wnętrze kościoła. Dowiedzieliśmy się też, że liczba członków parafii wynosi ok. 70 osób.
Podsumowując wyjazd.
Nasz główny cel zrealizowaliśmy w pełni, czyli zapoznaliśmy się z zabytkami pomennonickimi na Żuławach Elbląskich.
Zobaczyliśmy też, że jesień na Żuławach maluje przepiękne obrazy w otoczeniu fascynującej historii. Z przyjemnością powrócimy tutaj na wiosnę.
I było super !
W WYCIECZCE UCZESTNICZYLI:
INSTRUKTORZY KRAJOZNAWSTWA REGIONU:
MARLENA TREICHEL JACEK TREICHEL
2130/R/13 1989/R/10
Opis większości obiektów dostępny jest na stronie:
oraz:
- http://rowery.trojmiasto.pl/Sladem-Mennonitow-przez-Zulawy-Elblaskie-n36681.html
- http://www.polenvoornederlanders.nl/?page_id=6142&lang=pl
- https://kochamyzulawy.wordpress.com/2013/10/27/cmentarze-w-regionie/#more-1887
- http://www.natropiemenonitow.strefa.pl/index.html
- http://eswiatowid.pl/Aktualno%C5%9Bci.aspx?ItemId=30129&page=1